Koronavirüs ve Pandemi ile Psikolojik olarak başa çıkma rehberi

Tüm dünyayı etkisi altına alan ve ülkemizdede etkisini gösteren koronavirüs karşısında aldığımız fiziksel önlemlerin yanı sıra, psikolojik olarak da bu salgın ile baş edebilmemiz için neler yapmalıyız? Değerli eğitmenlerimizden, Kişisel Gelişim ve İletişim Uzmanı, Radyo Sunucusu, TEDx Konuşmacısı Özgür Aksuna “Psikorona” başlıklı yazısında sizler için corona virüs ile Psikolojik olarak başa çıkma rehberini hazırladı.

Sadece bizim ülkemiz değil tüm dünya aynı kelimeyle yatıp kalkıyor  “KORONA”

Dünya birçok dönem benzer hatta çok daha ağır bilançolarda salgın hastalık ve benzer durumlarla karşı karşıya kaldı. Bugün bunları söyleyebiliyorsak hayat her şekilde devam etmeyi sürdürmüş demek ki cevabını bize vermiş oluyor kendiliğinden.

Bu süreç hepimizi yakından ilgilendirecek ve belki hayatlarımızı tamamen değiştirecek ya da değiştirmek zorunda bırakacak. Birden bire hayatımıza girip önlenemez ve çaresizlik hissi yaratacak bir durumla karşılaşınca herkes aynı ortak davranışlarda bulunuyor ve hepimiz ilk kez böyle bir durumla karşılaştığı için tecrübemizin olmadığı bir noktadan zayıf yönümüzden yakalanıyoruz bu da panik ve kaygı eşiğimizi yükseltiyor beraberinde.

Panik Yok!

 “Corona virüs alacağımız tedbirlerden daha güçlü değildir” kamu spotu gibi hissettiren ama baştan sona doğru bir motivasyon cümlesi aslında, hiçbir şey bizim irade ve disiplinli davranışlarımızdan daha güçlü değil bizim ihmal ve zaaflarımız bizi hasta ediyor bu konuda alınması gereken önlemler ve basit davranış değişiklikleri ile bu süreci atlatacağımızdan şüphemiz yok, başta söylediğim gibi şimdiye kadar geçmeyeni olmadı böyle durumların. Hayatımızda olağan dışı olaylar oluyorsa, olağan dışı tepkiler vermek bir dereceye kadar normal olarak algılanabilir elbette. Böyle bir beklenmedik durumda, hiç kaygı yaşanmıyorsa ya da çok fazla anksiyete krizi seviyesinde çok uçlarda aşırı tepkiler gösteriliyorsa; bu baş etme başarısına engel oluşturacaktır.

Bu durumu şöyle uyarlayabiliriz;

Şoke Olma Dönemi

Çin’de bir salgın çıkmış, hızla yayılıyor ve önüne geçilemiyor, tüm dünyaya yayabilir ve çok fazla insan ölebilir.

Kabul Etmeme Dönemi

Daha önce de böyle durumlar olmuştu beni etkilememişti, bize ulaşana kadar zaten çaresini bulurlar, virüs diye bir şey yok hep uydurma bu haberler, zaten sadece yaşlıları etkiliyormuş.

Öfkelenme Dönemi

Bunlar hep dış ülkelerin oyunu, Asya’nın yemek yeme şekli böyle olmasaydı bunlar başımıza gelmezdi, resmi makamlar verileri saklıyorlar, böyle şeyler neden benim yaşadığım döneme denk geliyor, insanlar dikkatsiz ve duyarsız bana da virüs bulaştıracaklar.

Depresyon Dönemi

Muhtemelen ben de hasta olacağım, ailemden birisini kaybedeceğim, işimi/gelirimi/kariyerimi kaybedebilirim, krizin etkisi çok uzun sürecek, dünya artık eskisi gibi bir yer olmayacak.

Karar Verme Dönemi

Bir sonraki salgından nasıl korunabilirim? Hijyen alışkanlıklarımı nasıl değiştirebilirim? Çalışma modelimi bu duruma nasıl adapte edebilirim? Hayat düzenimi nasıl değiştirebilirim? Kendime nasıl yeni yetkinlikler kazandırabilirim?

Dahil Olma Dönemi

Yeni bir yaşam modeline geçiş, yeni bir kariyer planına geçiş, yeni bir çalışma düzenine geçiş, sosyal hayata yeni düzenlemeler.

Bu dönemlerin hepsini geçiriyoruz ve geçirmeye de zaman geçtikçe devam edeceğiz bu nedenle dahil olana kadar biraz zorlanacağımız ortada bu nedenle sürecin karşısında değil yanında yol almaya çalışmak en başarılı yöntem olacaktır.

Bireysel Olarak Ne Yapabilirim?

Rutini Bozmayın

Bu süreçte en önemli konu bağışıklık sistemimizin güçlü ve dayanıklı olması beraberinde yüksel moral ve motivasyona sahip olmaktır. Öncelikle bağışıklığımızı güçlendiren beslenme şeklini acilen hayata geçirip bu konuyu hayat biçimi haline getirmemizdir. Rutini korumak çok önemli evdeyken de rutininizi bozmamaya özen gösterin.Sonrasında biraz evhamlı bir yapımız olduğundan vesveseye meyil vermeden bilgi kirliliğinden uzak durmalıyız, size sürekli felaket senaryoları çizerek ruhunuzu emen whatsup ve sosyal medya mesajlarından ve içeriklerinden biraz olsun uzaklaşmak gerekir, çok iyimser davranıp bana bir şey olmaz demek oldukça yanlış bir davranış olacaktır bundan kaçınmalıyız. Sosyal izolasyon ve mesafe koruma konusunda gösterilecek özen ve teması neticelendirmekle bu işin üstesinden gelebileceğimizi örnekleri ile gördük zaten. Umudu hiçbir zaman kaybetmemek ve online bile olsa sevdiklerinizle iletişimi kesmemek çok önemli bir konu. Bu süreçte hem kendinizle bir iç yolculuk yapabilir kendinizi geliştirmek için online eğitimlere katılabilir yeni yetenekler ve hobiler edinebilirsiniz. Bu süreçten güçlenerek çıkma şansımız var kaçırmayın bu fırsatı.

Partner ve Aileyle Yapılacaklar?

Öncelikle bu sürecin getireceklerini ve götüreceklerinin farkında olarak bazı gerçekleri baştan kabullenmek ve bu konuda bir kontrat yapar gibi açıkça konuşmak çok fayda sağlayacaktır. Öyle ya da böyle bu sürecin içerisinde olacağız bazı zamanlarda farklı davranışlarda bulunursak birbirimizi sabır ve anlayışla karşılayalım sinirlerimiz arada gerilebilir birbirimizi sakinleştirelim gibi ön konuşmalar yapalım.

• Kaygılarınızı konuşup paylaşmak çok fayda sağlayacak ve bir ön çalışma yaratacaktır.
• Sevgi sözleri ve aile içi temasın izolasyon sürecinde çok büyük destek etkisi vardır.
• Takdir – Onay – Güven mutlu ailenin sırlarının sac ayaklarıdır unutmayın.
• Gelecek planları yapmak birlikte güzel günlerin hayalini kuruyor olmak enerjiyi ve umudu yükseltecektir.
• Ego’yu bir kenara bırakın ve eksik gören değil tamamlayan taraf olun.
• Birlikte ev işlerini paylaşın iş bölümü yapın yükü hafifletin.
• Aileyle birlikte oynanacak takım oyunları, kutu oyunları, puzzle yapmak gibi aktiviteler yapın, sinema ve kitap akşamları tertipleyin.

Çocukları Bu Dönemde Nasıl Doğru Yönlendirmeliyiz

“Çocuklar yetişkinlerin tepkilerini model alıyor”

• Çocuklar her zaman olduğu gibi ne olduğunu tam anlayamadığı konularda yine yetişkinleri kendilerine örnek alıyorlar, bu nedenle önce aile büyükleri davranışlarını ve tepkilerini kontrol etmeliler
• Güvenlik tedbirlerini çok aşırı ve korkutucu seviyede uyguluyorsa çocuğun tedirginliği artar ve hata yapmasına neden olur.
• Bilmeler gereken kadar anlatmak fazlasını anlatmamak önemli.
• Yaşına uygun şekilde cümlelerle anlatmak ve onun anlayacağı örneklerle paylaşmak gerekir.
• Herkes her yer bu konuyu konuşurken hiçbir şey yokmuş gibi davranmakta zarar verici olabilir.
• Çok uzun yıllar artık hayatımızda olacak bir konunun dışında tutma şansımız yok mevcut durumu kontrollü şekilde yaşamalarına izin vermek gerekir.
• Çocuklar corona virüs salgını hakkında bilgilendirilmelidir

 “Corona virüs, bize nasıl zarar verebilir”, “Hangi yollarla ve ne şekilde bulaşır”, “Hangi tedbirler alınmalıdır” gibi merak edilen ve kaygıya neden olan tüm olası durumlar, çocukların gelişim seviyelerine uygun biçimde konuşulmalı ve soruları cevaplandırılmaya çalışılmalıdır. Çocuğa gerekli önlemler alındığında güvende olduğu ve durumun kontrol edilebilir olduğu mesajı verilmelidir.

• Çocuğun soru sormasına izin verilmeli, soruları geçiştirilmemeli, dikkate alınmalıdır.
• Güvende olduğunu ve gerekli tedbirlerin alındığını söyleyin.
• Çocuğun içinde bulunduğu durum hakkında ne düşündüğü ve nasıl hissettiği hakkında konuşmak önemlidir.
• Kafasına takılan şeyleri oyunlarına taşır oyunlarını izleyin
• Rutininizde kalın gergin olduğunuzu hissettirmeyin.
• Korku, kaygı ve endişe yaşıyorsa duyguları hakkında konuşmak, ifade edebilmesine olanak sağlamak gerekir.
• Bilgilendirme için corona virüs resmi çizilip görselleştirilebilir, şekli veya virüsün neye benzediği hakkında konuşulabilir.
• Görselleştirme için kukla veya oyuncaklar da kullanılabilir. Bu şekilde somutlaştırıldığında üzerinde konuşmak daha kolay ve eğlenceli olacaktır.
• Çocuklar için hazırlanmış video ve görseller araştırılarak uygun içerikli ve bilgilendirici olanlardan faydalanılabilir.
• Gazete veya dergilerden resimler kesip Corona virüs albümü hazırlayarak, özellikleri, ne şekilde bulaştığı, korunma yöntemleri gibi merak ettiği tüm bilgiler eğlenceli bir şekilde çocuğa aktarılabilir.
• İçinden çıkamadığınız bir noktada destek alın bir uzmana danışın

Bu süreç hepimiz için elbette birçok şeyi değiştirecek hayatımızda buna adapte olmayı en hızlı yapanlar çok daha başarılı bir süreç yaşayacaklar bu nedenle herkes sakinliğini korumayı başarmalı ve bunun geçici bir süreç olduğunu kabullenmelidir.

TEDBİR – SABIR – ŞÜKÜR

Bu hayat kurtaran üçlü ile gelecekte bizi bekleyen güzel günlere birlikte yol alacağımızdan adımız gibi eminiz siz sevdiklerinizle ve gerçekleşmesi için gece gündüz çalıştığınız hayallerinize sarılın ve bu dönemlerin her zaman var olabileceğini sadece hazırlıklı ve hazır olmakla üstesinden gelebileceğimizi unutmamalıyız.

Yine baharlar gelecek yine umutlar yeşerecek…

Yazar: Özgür Aksuna
Kaynak: www.magdergi.com